Skip links

Geschiedenis

Van 1990 – heden

De geschiedenis van Stichting Behoud Hoogaars

In 1900 voeren ongeveer 1.000 vissersvaartuigen in de monding van de Westerschelde en het bredere gebied van de Scheldedelta. Het waren houten schepen met een platte bodem, zeer geschikt voor ondiep water. Een van de meest voorkomende typen was de “hoogaars”, toepasselijk genoemd naar de opmerkelijke hoge achtersteven van het schip. Er waren verschillende variëteiten van de hoogaars, waaronder de hengst; een steviger, breder type schip met een steilere boeg en achtersteven dat meestal in (Zeeuws) Vlaanderen werd gebouwd. Naarmate stalen schepen en stoommachines steeds gebruikelijker werden, raakten houten zeilboten zoals hoogaars en hengst in onbruik. Na verloop van tijd decimeerde het aantal, totdat ze vrijwel verdwenen waren.

Klein begonnen.

Drie gepassioneerde vrienden uit de omgeving van Vlissingen besloten in 1990 om dit varend erfgoed van de vergetelheid te redden. Zij richten de Stichting Behoud Hoogaars (SBH) op, om alles wat er nog over bekend was te documenteren. Gedurende de eerste jaren was het hoofddoel van de SBH om publiciteit te verkrijgen, zowel voor de stichting zelf als voor de term hoogaars, die uit het collectieve geheugen was verdwenen. Ze waren eigenlijk niet van plan een schip te bezitten. Toen de eigenaar van het uit Yerseke afkomstige mosselschip Andries Jacob, of YE36 van de SBH hoorde, vroeg hij zijn schip te kopen. In eerste instantie aarzelde de stichting, maar uiteindelijk besloot zij de YE36 te kopen om het schip van de sloop te redden.

Een groeiende vloot.

De SBH groeide snel en ook de schepen bleven komen. In 1995 verwierf de stichting de TH49, een hengst, in 1997 gevolgd door de Alcyon. De Alcyon is een hoogaars, maar gebouwd in jachtstijl, als pleziervaartuig. Samen kunnen de drie schepen worden gezien als een dwarsdoorsnede van het soort schepen dat vroeger in de Scheldedelta voer.
Sindsdien zijn er nog vijf schepen toegevoegd aan de vloot van de stichting. Sommige werden gekocht, andere geschonken. Botje, Butus en Gebroeders, allemaal kleine boten, zijn traditionele houten zeilboten. Dan is er de Luctor et Emergo, die technisch gezien ook geen hoogaars is. Maar omdat deze zogenaamde Zeeuwse schouw vroeger diende als peilboot voor de Provinciale Waterstaat en werd gebruikt om mensen te evacueren tijdens de watersnoodramp van 1953, vindt de SBH de schouw van historische belang.
De nieuwste aanwinst is de Boreas, een zogenaamde steekhengst. Dit type vissersvaartuig werd vaak gebruikt om op zalm te vissen op de rivieren die uitkomen in de Schelde Delta.

Houtwerk

De acht historische schepen zijn van hout, die (bijna) oneindig veel onderhoud en zorg vereisen. De meeste schepen waren in extreem slechte staat toen de stichting ze kocht, dus zorgden ze voor enorme, maar uitdagende houtbewerkingsprojecten.
Ze werden in hun oude glorie hersteld door de vele vrijwilligers die zich door de jaren heen aan de stichting verbonden hebben.
Het onderhoudswerk aan de rompen en de tuigage biedt een prachtige gelegenheid om het vakmanschap van scheepstimmerman levend te houden.
De vrijwilligers bemannen de schepen in het zomerseizoen, organiseren evenementen, zorgen voor publiciteit en plegen onderhoud, vooral in de winter.
Aangezien het onderhoudswerk aan de rompen en tuigage een uitstekende gelegenheid biedt om het vakmanschap van het scheepstimmerwerk levend te houden werkt de SBH samen met lokale onderwijsinstellingen om een opleiding tot scheepstimmerman te faciliteren.

Deze website maakt gebruik van cookies.